તમિલનાડુની સ્ટાલિન સરકારે રાજ્યના બજેટમાંથી ‘₹’ ચિહ્ન દૂર કર્યું છે. એટલું જ નહીં, તમિલનાડુ સરકારે દેશભરમાં વપરાતા આ પ્રતીકને તમિલ અક્ષર ‘ரூ’ પ્રતીકથી બદલી નાખ્યો છે. આ ઘટનાને ભાષા વિવાદ સાથે જોડવામાં આવી રહી છે.
તમિલનાડુ સરકારે રાજ્યના બજેટ લોગોમાં ભારતીય રૂપિયાના સત્તાવાર પ્રતીક ‘₹’ ને તમિલ અક્ષર ‘ரூ’ થી બદલી નાખ્યો છે. આ પગલું એવા સમયે લેવામાં આવ્યું છે જ્યારે પ્રાદેશિક ભાષાઓનો ઉપયોગ વિવાદનો વિષય બન્યો છે. જેમાં DMKએ સ્થાનિક ભાષાઓ પર હિન્દી થોપવાની હાકલ કરી છે. આ પહેલી વાર છે જ્યારે કોઈ રાજ્યએ રૂપિયાના ચિહ્નમાં આ ફેરફાર કર્યો હોય.
ભાજપ તમિલનાડુના પ્રમુખ કે. અન્નામલાઈએ ટ્વીટ કરીને સ્ટાલિનને મૂર્ખ કહ્યા છે. તેમણે લખ્યું- ₹નું પ્રતીક તમિલનાડુના રહેવાસી થિરુ ઉદય કુમારે ડિઝાઇન કર્યું હતું. આ રૂપિયાનું પ્રતીક સમગ્ર ભારતમાં અપનાવવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ DMK સરકારે તેને રાજ્યના બજેટમાં હટાવીને મૂર્ખતાભર્યું કામ કર્યું છે.
તમને જણાવી દઈએ કે ₹ નું ચિહ્ન દેશભરમાં બજેટનું સત્તાવાર ચિહ્ન છે. પરંતુ તમિલનાડુ સરકારે તેને બદલી નાખ્યું છે. ₹ ચિહ્નને જેનાથી બદલવામાં આવ્યું છે તે ரூ ચિહ્ન તમિલ લિપિનો અક્ષર ‘रु’ છે. અહીં ખાસ વાત એ છે કે પહેલીવાર કોઈ રાજ્યએ ₹ નું પ્રતીક બદલ્યું છે.
ભારતમાં 22 સત્તાવાર ભાષાઓ છે. તમિલ તેમાંથી એક છે, પરંતુ પ્રમાણભૂત પ્રથા મુજબ, ભારતીય રૂપિયાના ચલણમાં ફક્ત એક જ પ્રતીક છે, જે દેવનાગરી અક્ષર ર (રા તરીકે વાંચવામાં આવે છે) અને રોમન અક્ષર ‘R’ દ્વારા પ્રેરિત છે. રૂપિયાનું આ પ્રતીક દેવનાગરી લિપિના ‘ર’ અક્ષર અને રોમન લિપિના ‘ર’ અક્ષરને જોડીને બનાવવામાં આવ્યું છે. તેમાં એક આડી રેખા પણ બનાવવામાં આવી છે. આ રેખા આપણા રાષ્ટ્રીય ધ્વજ અને સમાનતાના ચિહ્નને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
તમને જણાવી દઈએ કે દેશમાં રૂપિયા (₹) નું પ્રતીક ડી. ઉદય કુમાર ધર્મલિંગમ દ્વારા ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું હતું, જેઓ ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેકનોલોજી (IIT-B), બોમ્બેના પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ ડિઝાઇનર છે, જેઓ વ્યવસાયે એક શિક્ષણવિદ અને ડિઝાઇનર છે. તેમની ડિઝાઇન પાંચ શોર્ટલિસ્ટેડ પ્રતીકોમાંથી પસંદ કરવામાં આવી હતી. ભારત સરકારે ૧૫ જુલાઈ ૨૦૧૦ ના રોજ આ પ્રતીક સ્વીકાર્યું.
અહીં આશ્ચર્યજનક વાત એ છે કે ઉદય કુમાર ધર્મલિંગમ એન. ચંદ્રબાબુ નાયડુના પુત્ર છે જેઓ તમિલનાડુ વિધાનસભામાં ડીએમકે એટલે કે એમકે સ્ટાલિનની પાર્ટીના ધારાસભ્ય રહી ચૂક્યા છે. તે ધર્મલિંગમનો પુત્ર છે. તેમણે 2010 માં આ ડિઝાઇન બનાવી હતી, જેને ભારત સરકારે સત્તાવાર રીતે અપનાવી હતી. ઉદય કુમાર ધર્મલિંગમ તમિલનાડુના કલ્લાકુરિચીના રહેવાસી છે.
તમિલનાડુ સરકારનો આ નિર્ણય એવા સમયે આવ્યો છે જ્યારે તમિલનાડુમાં હિન્દી વિરુદ્ધ રાજકીય યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. હકીકતમાં, તાજેતરમાં તમિલનાડુના સીએમ એમકે સ્ટાલિને હિન્દીને બળજબરીથી લાદવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો.
એમકે સ્ટાલિને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર પોસ્ટ કરીને કહ્યું હતું કે, ‘એક એકીકૃત હિન્દી ઓળખ સ્થાપિત કરવાના પ્રયાસને કારણે પ્રાચીન ભાષાઓ અદૃશ્ય થઈ રહી છે.’ બિહાર અને ઉત્તર પ્રદેશ ક્યારેય હિન્દી ભાષી વિસ્તારો નહોતા. પણ હવે તેમની મૂળ ભાષા ભૂતકાળનું પ્રતીક બની ગઈ છે.
સ્ટાલિને અન્ય રાજ્યોના લોકોને અપીલ કરતા કહ્યું હતું કે, ‘બીજા રાજ્યોમાં રહેતા મારા ભાઈઓ અને બહેનો, શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે હિન્દી ભાષા દ્વારા કેટલી બીજી ભાષાઓ આત્મસાત થઈ ગઈ છે.’ મુંડારી, મારવાડી, કુરુખ, માલવી, છત્તીસગઢી, સંથાલી, કુરમાલી, ખોર્થા, મૈથિલી, અવધી, ભોજપુરી, બ્રજ, કુમાઓની, ગઢવાલી, બુંદેલી અને બીજી ઘણી ભાષાઓ હવે તેમના અસ્તિત્વ માટે સંઘર્ષ કરી રહી છે.
