બંને નેતાઓએ તેલ-ગેસ, સંરક્ષણ, ટેરિફ, ટેકનોલોજી અને વેપારના વિવિધ પાસાઓ પર ચર્ચા કરી. તેમજ દ્વિપક્ષીય વેપાર અને સંબંધોને મજબૂત બનાવવા વિશે વાત કરી.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથેની વાતચીત બાદ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે જાહેરાત કરી હતી કે ભારત વેપાર ખાધ ઘટાડવા માટે અમેરિકા પાસેથી F-35 ફાઇટર જેટ સહિત વધુ તેલ, ગેસ અને લશ્કરી હાર્ડવેર ખરીદશે. પરંતુ બંને દેશો દ્વારા જારી કરાયેલા સંયુક્ત નિવેદનમાં F-35 વિમાનોની ખરીદીનો કોઈ ઉલ્લેખ નથી.
મોદી અને ટ્રમ્પની પ્રેસ કોન્ફરન્સ પછી, ભારતીય વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રીએ પણ કહ્યું છે કે હાલમાં F-35 ખરીદવાનો પ્રસ્તાવ ફક્ત એક પ્રસ્તાવ છે. આ ખરીદી માટે કોઈ ઔપચારિક પ્રક્રિયા શરૂ કરવામાં આવી નથી.
ટ્રમ્પ સાથેની બહુપ્રતિક્ષિત મુલાકાતમાં, નરેન્દ્ર મોદીએ બંને દેશો વચ્ચે વેપાર પર ખુલ્લી ચર્ચાની ઓફર કરી છે અને ગેરકાયદેસર રીતે અમેરિકામાં પ્રવેશેલા ભારતીયોને પાછા લેવાની વાત કરી છે.
પ્રેસને આપેલા પોતાના નિવેદનમાં તેમણે જણાવ્યું કે, બંને નેતાઓએ તેલ-ગેસ, સંરક્ષણ, ટેરિફ, ટેકનોલોજી અને વેપારના વિવિધ પાસાઓ પર ચર્ચા કરી. તેમજ દ્વિપક્ષીય વેપાર અને સંબંધોને મજબૂત બનાવવા વિશે વાત કરી.
- અમેરિકામાં ગેરકાયદેસર રીતે રહેતા ભારતીયોની બાબત
અમેરિકામાં ગેરકાયદેસર રીતે રહેતા ભારતીયો અંગે પીએમ મોદીએ કહ્યું, “આ મુદ્દા પર અમારા વિચારો સમાન છે અને જો અમેરિકામાં ગેરકાયદેસર રીતે રહેતા કોઈપણ ભારતીયની ચકાસણી થાય છે, તો અમે તેમને ભારત પાછા લઈ જવા માટે સંપૂર્ણપણે તૈયાર છીએ.”
પીએમ મોદીએ કહ્યું કે કેટલાક ઇમિગ્રન્ટ્સને માનવ તસ્કરો દ્વારા લાવવામાં આવે છે અને તેમને ખબર પણ નથી હોતી કે તેમને અમેરિકા લઈ જવામાં આવ્યા છે. આ ખૂબ જ સામાન્ય પરિવારના બાળકો છે અને તેમને મોટા સપના બતાવવામાં આવે છે અને મોટા વચનો આપવામાં આવે છે.
તેમણે કહ્યું હતું કે ગેરકાયદેસર રીતે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં આવવા માટે “મૂર્ખ” બનાવવામાં આવતા “અસુરક્ષિત યુવાનો” ને બચાવવા માટે માનવ તસ્કરી પર કડક કાર્યવાહી કરવાની જરૂર છે.
ગયા અઠવાડિયે, ભારતના વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું હતું કે ભારત અમેરિકા સાથે મળીને કામ કરી રહ્યું છે જેથી ખાતરી કરી શકાય કે સ્વદેશ પરત ફરવાની પ્રક્રિયા દરમિયાન ભારતીય નાગરિકો સાથે કોઈ દુર્વ્યવહાર ન થાય.
- પારસ્પરિક ટેરિફ લાદવાની બાબત
વડાપ્રધાન મોદી સાથે મુલાકાતના એક દિવસ પહેલા, રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે અન્ય દેશો પર પારસ્પરિક ટેરિફ લાદવાની વાત કરી હતી. ટ્રમ્પે કહ્યું કે અમેરિકા ભારતને ‘પારસ્પરિક ટેરિફ’થી બચાવશે નહીં. તેઓએ આશા વ્યક્ત કરી કે ભારત અમેરિકન માલ પરના ટેરિફને તર્કસંગત બનાવશે. પારસ્પરિક ટેરિફનો અર્થ સમજાવતા તેમણે કહ્યું કે, “અન્ય દેશો અમેરિકા પર જેટલો ટેરિફ લાદે, અમેરિકા હવે તેમના પર એટલો જ ટેરિફ લાદશે. મતલબ કે વધારે પણ નહીં અને ઓછું પણ નહીં.” ટ્રમ્પે કહ્યું કે આ કામ કરવાની વહીવટી રીત છે.
તેમણે કહ્યું, “તાજેતરમાં જ વડાપ્રધાન મોદીએ ભારતના અન્યાયી અને ખૂબ જ કઠોર ટેરિફમાં ઘટાડો કરવાની જાહેરાત કરી છે, જેના કારણે ભારતીય બજારમાં અમેરિકાની પહોંચ ઓછી થાય છે. અને હું કહેવા માંગુ છું કે આ એક ખૂબ જ મોટી સમસ્યા છે.”
ભારતથી થતી આયાત અંગે ટ્રમ્પે કહ્યું કે ભારત આપણા પર જે પણ ડ્યુટી લાદે છે, અમે પણ તેમના પર તે જ ડ્યુટી લાદીશું. ટેરિફ અંગે ટ્રમ્પે કહ્યું કે આપણા સાથીઓ આપણા દુશ્મનો કરતાં પણ ખરાબ છે.
- મુંબઈ હુમલાના કાવતરાખોર તહવ્વુર રાણાના પ્રત્યાર્પણની બાબત
મુંબઈ હુમલાના કાવતરાખોર અને ભારતમાં વોન્ટેડ તહવ્વુર રાણાના ભારત પ્રત્યાર્પણનો ઉલ્લેખ કરતા ટ્રમ્પે કહ્યું કે મને એક મહત્વપૂર્ણ જાહેરાત કરતા આનંદ થાય છે કે અમારા વહીવટીતંત્રે વિશ્વના સૌથી ખરાબ માણસોમાંથી એકના પ્રત્યાર્પણની મંજૂરી આપી છે.
તેમણે કહ્યું કે હવે તેને કાનૂની કાર્યવાહી માટે ભારત મોકલવામાં આવશે. અમે તેને તાત્કાલિક અસરથી ભારતને સોંપી રહ્યા છીએ. અમને કેટલીક વધુ અરજીઓ મળી છે અને કેટલાક અન્ય લોકોને પ્રત્યાર્પણ કરવામાં આવશે.
તહવ્વુર રાણાના પ્રત્યાર્પણની મંજૂરી આપવા બદલ મોદીએ ટ્રમ્પનો આભાર માન્યો. અમેરિકન જેલમાં બંધ રાણાને ભારત લાવવા માટે ઘણા સમયથી પ્રયાસો ચાલી રહ્યા હતા.
ટ્રમ્પે કહ્યું કે વિશ્વભરમાં ઇસ્લામિક ઉગ્રવાદના ખતરાનો સામનો કરવા માટે ભારત અને અમેરિકા સાથે મળીને એવી રીતે કામ કરશે કે પહેલા ક્યારેય નહીં કર્યુ હોય.
- ચીન, ભારત, રશિયા અને અમેરિકા એક સાથે આવશે.
અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિએ નાગરિક પરમાણુ ઉર્જા ક્ષેત્રમાં ભારત-અમેરિકા સહયોગમાં સકારાત્મક પ્રગતિની વાત કરી.
તેમણે કહ્યું, “અમેરિકન પરમાણુ ઉદ્યોગ માટે એક મોટી સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ છે. ભારત અમેરિકન પરમાણુ ટેકનોલોજીને ભારતીય બજારમાં પ્રવેશવા દેવા માટે નિયમોમાં સુધારો કરી રહ્યું છે.”
લદ્દાખમાં સરહદી તણાવ પછી ભારત-ચીન વચ્ચેના સંબંધોને લઈને ટ્રમ્પે સરહદ પર થયેલ અથડામણને ‘ખૂબ જ ભયાનક’ ગણાવી. તેમણે કહ્યું કે મારે જોવું પડશે કે હું આમાં કેવી રીતે મદદ કરી શકું. તેમણે આશા વ્યક્ત કરી કે ચીન, ભારત, રશિયા અને અમેરિકા એક સાથે આવશે.
ભારત-મધ્ય પૂર્વ-યુરોપ આર્થિક કોરિડોર અંગે ટ્રમ્પે કહ્યું કે દુનિયામાં ઐતિહાસિક રીતે મહાન વેપાર માર્ગોમાંથી એક કોરિડોરના નિર્માણ માટે બંને પક્ષો સાથે મળીને કામ કરવા સંમત થયા છે.
- તેલ-ગેસ અને સંરક્ષણ ખરીદીની બાબત
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે કહ્યું કે તેઓ અને મોદી એક એવા કરાર પર પહોંચ્યા છે જે અમેરિકાને ભારતનો નંબર વન તેલ અને ગેસ સપ્લાયર બનાવી શકે છે. આ ભારત સાથેના 45 બિલિયન ડોલરના યુએસ વેપાર ખાધને ઘટાડવાની યોજનાનો એક ભાગ છે. બંને પક્ષોએ એકંદર સંરક્ષણ ભાગીદારી વધારવાનો નિર્ણય લીધો છે.
ટ્રમ્પે કહ્યું કે આ વર્ષથી, અમે ભારતને અબજો ડોલરના સંરક્ષણ વેચાણમાં વધારો કરીશું. અમે ભારતને F-35 સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ પૂરા પાડવાના રસ્તાઓ શોધી રહ્યા છીએ. F-35 ફાઇટર જેટને વિશ્વનું સૌથી અદ્યતન ફાઇટર એરક્રાફ્ટ માનવામાં આવે છે.
- બાંગ્લાદેશમાં સત્તા પરિવર્તનની બાબત
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની હાજરીમાં, અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે બાંગ્લાદેશમાં સત્તા પરિવર્તન પર કહ્યું કે તેમાં અમારી કોઈ ભૂમિકા નથી.
ટ્રમ્પને પૂછવામાં આવ્યું કે, “તમે બાંગ્લાદેશ વિશે શું કહેવા માંગો છો, કારણ કે અમે જોયું છે અને તે સ્પષ્ટપણે દેખાય છે કે બાઈડન વહીવટ દરમિયાન યુએસ ડીપ સ્ટેટ કેવી રીતે કામ કરી રહ્યું હતું? મુહમ્મદ યુનુસ જુનિયર પણ સોરોસને મળ્યા હતા. એકંદરે તમે બાંગ્લાદેશ વિશે શું કહેવા માંગો છો?”
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કહ્યું કે આમાં અમારા ડીપ સ્ટેટની કોઈ ભૂમિકા નથી. પીએમ (મોદી) લાંબા સમયથી આ પર કામ કરી રહ્યા છે.”
ભારત તટસ્થ નથી, પણ ભારત શાંતિના પક્ષમાં છે
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથેની પ્રેસ કોન્ફરન્સ દરમિયાન રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે લોકો માને છે કે ભારત રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષમાં તટસ્થ રહ્યું છે, પરંતુ આ ખોટું છે.
“ભારત શાંતિના પક્ષમાં રહ્યું છે. અમે હંમેશા કહ્યું છે કે બંને પક્ષો (યુક્રેન અને રશિયા) એ વાટાઘાટો કરવી પડશે.”
નરેન્દ્ર મોદીએ રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધને સમાપ્ત કરવાના અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના પ્રયાસોની પણ પ્રશંસા કરી.
