કેટલાક પશ્ચિમી દેશો ભારત અને રશિયાના સંબંધોને લઈને ચિંતિત છે, ખાસ કરીને યુક્રેન પર રશિયાના હુમલા બાદ. આ દેશોએ રશિયા સામે કડક પ્રતિબંધો લાદ્યા છે અને તેઓ એવી પણ અપેક્ષા રાખે છે કે ભારત રશિયા સાથેનો વેપાર ઓછો કરે. પરંતુ ભારતે હંમેશા કહ્યું છે કે તે તેના રાષ્ટ્રીય હિતોને સર્વોપરી રાખશે અને બાહ્ય દબાણથી પ્રભાવિત થશે નહીં.
ઓસ્ટ્રેલિયાન સ્કાય ન્યૂઝ ચેનલ પર મહત્વપૂર્ણ નિવેદન
ભારતના વિદેશ મંત્રી ડૉ. એસ. જયશંકરે તાજેતરમાં ઓસ્ટ્રેલિયાની એક અગ્રણી ન્યૂઝ ચેનલ સ્કાય ન્યૂઝ ઓસ્ટ્રેલિયા સાથે વાત કરતા એક મહત્વપૂર્ણ નિવેદન આપ્યું હતું, જેમાં રશિયા સાથે તેમના દેશના સંબંધો પર ટિપ્પણી કરી હતી. તેણે કહ્યું, “જો હું એ તર્કનો ઉપયોગ કરું તો પાકિસ્તાન સાથે ઘણા દેશોના સંબંધો છે, મારે પણ ગુસ્સો કરવો જોઈએ? ” ભારત અને રશિયા વચ્ચેના સંબંધો અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરનારા દેશોની ચિંતા અને નારાજગી પર પ્રતિક્રિયા આપતા તેમણે આ નિવેદન આપ્યું હતું.
ભારત રશિયાના વચ્ચેના સંબંધો ગાઢ અને ઐતિહાસિક રહ્યા
ભારત અને રશિયા વચ્ચે ગાઢ અને ઐતિહાસિક સંબંધો છે. આ બંને દેશો રાજકીય, સંરક્ષણ અને આર્થિક બાબતોમાં લાંબા સમયથી એકબીજાને સહકાર આપી રહ્યા છે. રશિયા ભારતનું મુખ્ય સંરક્ષણ ભાગીદાર રહ્યું છે અને બંને દેશો વચ્ચે મજબૂત સૈન્ય અને વેપાર સંબંધો છે. વધુમાં, રશિયાએ બંને દેશો વચ્ચે મજબૂત વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી સ્થાપિત કરીને અનેક આંતરરાષ્ટ્રીય મંચોમાં ભારતના હિતોનું રક્ષણ કર્યું છે.
દરેક દેશ પોતાના રાષ્ટ્રીય હિતોને અનુરૂપ વિદેશ નીતિ બનાવે
ડૉ.જયશંકરે આ નિવેદન દ્વારા સ્પષ્ટ કર્યું હતું કે દરેક દેશ પોતાના રાષ્ટ્રીય હિતોને અનુરૂપ વિદેશ નીતિ બનાવે છે અને આ કોઈ અન્ય દેશ માટે ચિંતાનો વિષય ન હોવો જોઈએ. તેમણે ઉદાહરણ આપ્યું કે પાકિસ્તાન સાથે ઘણા દેશોના સંબંધો છે, પરંતુ શું આ દલીલ તેમને ગુસ્સે કરી શકે છે? તેમણે એમ પણ કહ્યું કે જ્યારે ભારત તેના રાષ્ટ્રીય હિતો અનુસાર તેના સંબંધો નક્કી કરે છે, ત્યારે તે કોઈ અન્ય દેશ દ્વારા દખલ કરવાનું કારણ ન હોવું જોઈએ.
આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં ભારતનું સ્થાન
આજકાલ ભારત સ્વતંત્ર અને આત્મનિર્ભર વિદેશ નીતિ પર ભાર મૂકી રહ્યું છે, જે રાષ્ટ્રીય હિતોને અનુરૂપ છે. ખાસ કરીને યુક્રેન યુદ્ધ અને વૈશ્વિક ઉર્જા સંકટ જેવી વૈશ્વિક કટોકટી વચ્ચે રશિયા સાથે ભારતના સંબંધો મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. ભારત તેની નીતિ ઘડતરમાં ક્યારેય બાહ્ય દબાણને સ્વીકારતું નથી, પરંતુ તેની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા, આર્થિક હિતો અને વૈશ્વિક સ્થિરતાને પ્રાથમિકતા આપે છે.
વિદેશ નીતિના મામલામાં સંપૂર્ણપણે સ્વતંત્ર છે
ડૉ. એસ. જયશંકરના આ નિવેદનનો સંદેશ સ્પષ્ટ છે કે ભારત તેની વિદેશ નીતિના મામલામાં સંપૂર્ણપણે સ્વતંત્ર છે અને તેના હિતોને ધ્યાનમાં રાખીને નિર્ણયો લે છે. ભારતનો આ અભિગમ તેને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે એક મજબૂત અને આત્મનિર્ભર દેશ તરીકે ઉભરવામાં મદદ કરી રહ્યો છે. રશિયા સાથેના સંબંધો હોય કે અન્ય વૈશ્વિક મુદ્દાઓ હોય, ભારત હંમેશા તેના રાષ્ટ્રીય હિતોનું રક્ષણ કરશે અને બહારના દબાણથી તે અટકશે નહીં. આ નિવેદન ભારતની વિદેશ નીતિના આત્મનિર્ભર અને મજબૂત અભિગમને વધુ સ્પષ્ટ કરે છે.
